Bản chất con người vốn không có bản chất ( không thiện - không ác ), như một tấm gương, trong sạch và hiểu biết. Những bậc giác ngộ sau khi xóa tan vô minh thì đều thấy được bản chất này, và họ mô tả nó chỉ có tính sáng và tính biết.
Mọi thứ tạo nên cái gọi là bản chất, bản năng, tính cách của con người sau này khi trưởng thành, được tạo nên bởi trí nhớ. Qua quá trình sống, trí nhớ ghi lại cảm gác sướng hay khổ trong những điều kiện cụ thể, từ đó luôn hướng tới những điều kiện tạo ra cảm giác sướng, tránh xa những điều kiện tạo ra cảm giác khổ. Đấy là tuệ giác cơ bản của Phật giáo, tâm lý con người bị chi phối bởi ngũ uẩn, hình thành nên cái tôi biết ham muốn hay sợ hãi. Phân tâm học của Freud cũng nói mọi động lực, tham vọng của con người được bắt đầu từ ham muốn tính dục, tích lũy dần qua các động chạm vào bộ phận nhạy cảm từ thuở nhỏ (đọc 5 giai đoạn phát triển tâm lý tính dục).
Krishnamurti cũng nói rằng, con người thực chất luôn sống trong trí nhớ, ví dụ thấy một cái gì gợi lên cảm giác ưa thích, thì thật ra cái cảm giác ưa thích đó chính là trí nhớ nhắc lại kinh nghiệm đã trải qua trong quá khứ với cái đó. Vì vậy con người luôn giam mình trong ký ức của chính mình, không thể nào hiểu được thực tại đang là, và bản chất con người là sự ích kỷ cho cái tôi được tạo thành bởi quá khứ. 🙏
@dungdamchemnhau